Mια πρωτοποριακή εξέταση αίματος, η οποία ανιχνεύει οκτώ κοινά είδη καρκίνου, προτού εξαπλωθούν στο σώμα, μπορεί να σώσει αμέτρητες ζωές. Το CancerSEEK test, γνωστό και ως “υγρή βιοψία” (liquid biopsy), αναπτύχθηκε στις Η.Π.Α., ενώ μέσα στα επόμενα χρόνια, φαίνεται πως θα διατεθεί στην αγορά σε προσιτή τιμή.

Ειδικότερα, η έρευνα δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science από τους ερευνητές του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, με επικεφαλής συγγραφέα τον καθηγητή ογκολογίας και παθολογίας του Πανεπιστημίου, Nickolas Papadopoulos.

Επί του παρόντος, το CancerSEEK test δοκιμάζεται σε πάνω από 10.000 ανθρώπους και ήταν σε θέση να ανιχνεύσει όγκους σε περισσότερους από 1.000 ασθενείς με καρκίνο πρώιμου σταδίου. Μάλιστα, το έπραξε έγκαιρα, προτού προχωρήσει η ασθένεια και εξαπλωθούν οι αρχικοί όγκοι στο σώμα, δίνοντας έτσι στους ασθενείς μεγαλύτερες πιθανότητες για να τη νικήσουν.

Το CancerSEEK test λειτουργεί ανιχνεύοντας πιθανές μεταλλάξεις του γενετικού υλικού (DΝΑ) που αφορούν αλλαγές σε 16 γονίδια. Το DΝΑ αυτό εντοπίζεται στο αίμα, ονομάζεται “κυκλοφορούν DNA του όγκου” (circulating tumor DNA – ctDNA) και αρχικά, απελευθερώνεται από κύτταρα του όγκου ή από κυκλοφορούντα καρκινικά κύτταρα (circulating tumor cells – CTCs).

Επιπρόσθετα, το test αναζητά και οκτώ πρωτεϊνικούς βιοδείκτες, δηλαδή ουσίες των οποίων οι διαφορές στη συγκέντρωση αντανακλούν συγκεκριμένες διαταραχές και που, στη συγκεκριμένη περίπτωση, σχετίζονται με τον καρκίνο του εντέρου, του μαστού, του ήπατος, του πνεύμονα, του οισοφάγου, των ωοθηκών, του παγκρέατος και του στομάχου.

Το τέστ είχε ακρίβεια εντοπισμού καρκίνων μεγαλύτερη από 99%, χρησιμοποιήθηκε σε 812 υγιή άτομα και έδωσε μόνο 7 λανθασμένα θετικά αποτελέσματα. Η υψηλή ακρίβεια έχει σημασία ώστε οι ασθενείς να αποφέυγουν αχρείαστες επιπλέον εξετάσεις για να διαπιστώσουν αν υπάρχει καρκίνος.

Επίσης, το τέστ αυτό αξιολογήθηκε σε 1.005 ασθενείς με μη-μεταστατικό καρκίνο σταδίων Ι έως ΙΙΙ. Η μέση συνολική ευαισθησία του, δηλαδή η ικανότητα ανίχνευσης καρκίνου, φθάνει το 70% και ποκίλλει από 98% σε καρκίνους των ωοθηκών μέχρι 33% σε καρκίνους του πνεύμονα.

Το τεστ CancerSEEK θεωρείται ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην ανίχνευση καρκίνων οι οποίοι συχνά δεν έχουν συμπτώματα, όπως ο καρκίνος του παγκρέατος, έως ότου η ασθένεια προχωρήσει αρκετά, κάτι που σημαίνει συχνά, θάνατο για τον ασθενή.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι για τα περισσότερα από τα προαναφερθέντα είδη καρκίνου, όπως για παράδειγμα του παγκρέατος που είναι πολύ επιθετικός αλλά και του πνεύμονα που είναι πολύ συχνός, δεν υπήρχε έως τώρα κάποια άλλη συγκεκριμένη εξέταση που να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως προληπτικός έλεγχος (screening test) ή, ακόμα και να έχουν γίνει προσπάθειες προς την κατεύθυνση αυτή, δεν έχουν δώσει σαφή αποτελέσματα. Για τα πέντε είδη καρκίνου για τα οποία δεν υπάρχουν ακόμα διαγνωστικά τέστ για ασθενείς μετρίου κινδύνου (Ca ωοθηκών, ήπατος, στομάχου, παγκρέατος και οισοφάγου), η ευαισθησία του CancerSEEK κυμάνθηκε από 69% μέχρι και 98%.

ΜΕΣΩMone A. "Johns Hopkins researchers develop single blood test that screens for eight common cancers". Hub - Johns Hopkins University. 19/1/2018
ΠΗΓΗCohen JD et al. "Detection and localization of surgically resectable cancers with a multi-analyte blood test." Science. 2018 Jan 18. pii: eaar3247.
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Βιολογία στο Πανεπιστήμιο του Essex (2001) και έλαβε το μεταπτυχιακό στην Περιβαλλοντική Βιολογία το 2006 από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το 2013 εργάσθηκε ως βιολόγος στο φορέα διαχείρισης Αξιού-Αλιάκμονα και το 2014 συνεργάστηκε με το Δήμο Σίνδου για τη εκπόνηση τεχνικής μελέτης για τη ρύπανση. Από το 2015 εργάζεται ως αναπληρώτρια καθηγήτρια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Εργασίες της έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή περιοδικά και συνέδρια.