Πρόκειται για μια μέθοδο της εναλλακτικής ιατρικής. Ο εκπαιδευμένος χειροπράκτης εφαρμόζει αιφνίδια πίεση στις αρθρώσεις με σκοπό να διορθώσει την δομική τους διαταραχή και να βελτιώσει την λειτουργία τους. Η χειροπρακτική εφαρμόζεται κυρίως σε παθήσεις της οσφυϊκής και αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.
Η χειροπρακτική εφαρμόστηκε για πρώτη φορά γύρω στο 1880 μ.Χ. και κατόρθωσε να γίνει από τις συχνότερες επιλογές στην εναλλακτική ιατρική. Ιδρυτής της μεθόδου είναι ο γιατρός Daniel David Palmer από το Davenport της Iowa. Στις ΗΠΑ υπάρχουν περί τους 60.000 εκπαιδευμένους χειροπράκτες. Υπολογίζεται ότι 1 στους 3 ασθενείς με οσφυαλγία έχει επισκεφτεί τουλάχιστον μια φορά χειροπράκτη.
Σύμφωνα με τις απόψεις της χειροπρακτικής, οι πόνοι της σπονδυλικής στήλης οφείλονται σε υπεξαρθρήματα των σπονδυλικών αρθρώσεων. Στόχος της μεθόδου είναι με τις κατάλληλες μαλάξεις και την κατάλληλη πίεση να ανατάξει τα υπεξαρθρήματα. Ενδείξεις για την αποτελεσματικότητα της χειροπρακτικής υπάρχουν μόνο σε περιπτώσεις οσφυαλγίας ενώ για τα άλλα είδη μυοσκελετικού πόνου χρειάζονται περισσότερες μελέτες. Μεγάλο πρόβλημα για την απόδειξη της δράσης της χειροπρακτικής είναι η μη ύπαρξη εικονικού φαρμάκου στις σχεδιαζόμενες μελέτες.
Η χειροπρακτική είναι αρκετά ασφαλής. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι εξαιρετικά σπάνιες και αφορούν: α) επιδείνωση της οσφυαλγίας λόγω επιδείνωσης της κήλης του μεσοσπονδυλίου δίσκου που προσπαθεί να θεραπεύσει, β) σύνδρομο ιππουρίδος και γ) εγκεφαλικό επεισόδιο σε χειροπρακτικές ασκήσεις σε περιπτώσεις αυχενικού συνδρόμου από τρώση της σπονδυλικής αρτηρίας (vertebral artery dissection). Ασθενείς με οστεοπόρωση, καρκίνο της σπονδυλικής στήλης και νευροπάθειες, καλόν είναι να αποφεύγουν την χειροπρακτική.
