Τα τελευταία πέντε χρόνια αρχίζουν επιτέλους να πληθαίνουν οι φωνές υπέρ της ορθολογικής χρήσης των αντιβιοτικών. Είναι γεγονός ότι η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών, είτε ως θεραπευτική επιλογή είτε για προληπτικούς λόγους, έχει αυξήσει κατά πολύ τα ανθεκτικά στελέχη παθογόνων βακτηρίων σε σημείο που οι παγκόσμιοι φορείς υγείας να εκφράζουν φόβους ότι σε λίγα χρόνια οι άνθρωποι θα πεθαίνουν από μία απλή ουρολοίμωξη γιατί κανένα αντιβιοτικό δεν θα είναι δραστικό πια.
Με την ευκαιρία της 9ης Ευρωπαϊκής Ημέρας για τα Αντιβιοτικά, το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Πρόληψη και τον Έλεγχο Ασθενειών (European Centre for Disease Prevention and Control – ECDC) παρουσίασε τα τελευταία δεδομένα για την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά και την κατανάλωση αυτών στην Ευρώπη.
Το 2015, η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά συνέχισε να αυξάνει για τα περισσότερα βακτήρια και αντιβιοτικά υπό παρακολούθηση. Πιο συγκεκριμένα, ο ευρωπαϊκός μέσος όρος αντίστασης της Klebsiella pneumoniae στην Ευρώπη αυξήθηκε από 6,2% το 2012 σε 8,1% το 2015 ενώ αναφέρθηκε και συνδυασμένη ανθεκτικότητα στις καρβαπενέμες και στις πολυμυκίνες (π.χ. κολιστίνη), οι οποίες είναι κατηγορίες αντιβιοτικών που δίδονται σαν ύστατη λύση.
Σύμφωνα με τον Vytenis Andriukaitis, μέλος της Επιτροπής Υγείας και Τροφίμων, “η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά είναι ένα από τα πιο κρίσιμα θέματα δημόσιας υγείας. Αν δεν το χειριστούμε, τότε θα πάμε πίσω στην εποχή που ακόμα και οι απλούστερες ιατρικές επεμβάσεις ήταν αδύνατες, πόσο μάλλον οι μεταμοσχεύσεις οργάνων, οι χημειοθεραπείες και η εντατική θεραπεία”.
Τα δεδομένα της ECDC δείχνουν επίσης ότι η ανθεκτικότητα στο κολοβακτηρίδιο Escherichia coli, έναν από τους κοινότερους παράγοντες λοιμώξεων του αίματος και του ουροποιογεννητικού συστήματος, συνεχίζει να αυξάνεται στην Ευρώπη και γι’ αυτό χρειάζεται συνεχή παρακολούθηση. Από την άλλη, τα ποσοστά των ανθεκτικών στη μεθυκιλλίνη Staphylococcus aureus (MRSA) έπεσαν σημαντικά μεταξύ του 2012 και 2015. Παρά τη θετική αυτή εξέλιξη, οι MRSA παραμένουν προτεραιότητα του συστήματος υγείας γιατί 8 στις 30 χώρες ανέφεραν ποσοστά ανθεκτικότητας πάνω από 25%.
Και ενώ οι εξελίξεις τρέχουν στο θέμα αυτό, μία ομάδα ερευνητών από τα OU College of Arts and Sciences, University of Tennessee-Oak Ridge National Laboratory Center for Molecular Biophysics και Saint Louis University School of Medicine χρησιμοποίησε μοντέλα σε υπερυπολογιστές για να ταυτοποιήσει μόρια που ενισχύουν τη δράση των αντιβιοτικών.
Συνδυαστικά, η ομάδα αυτή ταυτοποίησε τέσσερις νέες χημικές ουσίες οι οποίες ψάχνουν και εμποδίζουν βακτηριακές πρωτεΐνες γνωστές ως αντλίες ροής (efflux pumps), βασικούς παράγοντες της αντίστασης στην αντιβίωση, έτσι ώστε να περιορίσουν το χρόνο που χρειάζεται για να περάσουν από την πειραματική φάση στις κλινικές μελέτες.
“Σε αντίθεση με προηγούμενες προσεγγίσεις, ο νέος μας μηχανισμός “αναζωογονεί” τη δυνατότητα του υπάρχοντος αντιβιοτικού να καταπολεμά την ασθένεια”, σημειώνει ο Jeremy Smith, διευθυντής του UT-ORNL Center for Molecular Biophysics.
