Οι άνθρωποι συχνά αψηφούν την υπνηλία και μένουν ξύπνιοι όταν χρειάζεται προσοχή, αλλά βιώνουν μια αναπόφευκτη επιθυμία να κοιμηθούν, κατά τη διάρκεια καταστάσεων που θεωρούν βαρετές. Όμως αν νυστάζετε κατά τη διάρκεια ενός μαθήματος ή μιας συνάντησης, μην κατηγορείτε τον εαυτό σας, αλλά κατηγορήστε τα νευρικά κύτταρα (νευρώνες) που βρίσκονται σε μια περιοχή του εγκεφάλου σας, γνωστή ως επικλινής πυρήνας (nucleus accumbens, NAc).

Ο επικλινής πυρήνας συνδέεται κυρίως με το μεταιχμιακό σύστημα, ένα σύνολο ανατομικών δομών που βρίσκονται μεταξύ του εγκεφαλικού φλοιού και του υποθαλάμου. Έχει έναν ρόλο διαμεσολαβητή στα κυκλώματα κινητοποίησης και ανταμοιβής, έχει συνδεθεί με τη χρήση ναρκωτικών και την εθιστική συμπεριφορά, αλλά και με τον έλεγχο του ύπνου.

Οι ερευνητές Oishi Yo, Xu Qi και Wang Lu (University of Tsukuba, Ιαπωνία) και οι συνεργάτες τους, έθεσαν ως στόχο να διερευνήσουν περαιτέρω τον ρόλο του επικλινή πυρήνα, στον έλεγχο του ύπνου. Εφαρμόζοντας τις τεχνικές της οπτο-γενετικής και της χημειο-γενετικής σε ποντίκια, κατάφεραν να δημιουργήσουν γενετικά τροποποιημένα νευρικά κύτταρα του επικλινή πυρήνα που αντιδρούν σε συγκεκριμένα φωτεινά και χημικά ερεθίσματα. Με τον τρόπο αυτό, μπορούσαν να ελέγξουν τα κύτταρα του επικλινή πυρήνα και να προκαλέσουν στα ποντίκια, βαθύ ύπνο (slow wave sleep, SWS). Διαπιστώθηκε μάλιστα, πως η ποσότητα του ύπνου SWS ήταν σημαντικά χαμηλότερη όταν υπήρχε παρουσία ερεθισμάτων κινήτρου (π.χ. παιχνίδι ή παρουσία συντρόφου), σε σύγκριση με τα ποντίκια που δεν είχαν κίνητρα διέγερσης.

Επιπλέον, η ερευνητική ομάδα προσπάθησε να εξηγήσει ποια χημική ουσία θα μπορούσε να ευθύνεται για την πρόκληση ενός επεισοδίου ύπνου SWS. Καθώς προηγούμενες μελέτες έδειξαν ότι η αδενοσίνη (μόριο ριβόζης, ενωμένο με την αζωτούχο βάση αδενίνη), εκτός από τη συμμετοχή της στον κυτταρικό μεταβολισμό, προωθεί και τον ύπνο, αυτή σύμφωνα με τον Δρ. Υο Oishi, “είναι ένας ισχυρός υποψήφιος για την εμφάνιση του επεισοδίου του ύπνου στον επικλινή πυρήνα”.

ΜΕΣΩAna Sandoiu "These neurons make us fall asleep when we are bored". Medical News Today, 29/9/2017
ΠΗΓΗYo Oishi, Qi Xu, Lu Wang, Bin-Jia Zhang, Koji Takahashi, Yohko Takata, Yan-Jia Luo, Yoan Cherasse, Serge N. Schiffmann, Alban de Kerchove d’Exaerde, Yoshihiro Urade, Wei-Min Qu, Zhi-Li Huang & Michael Lazarus "Slow-wave sleep is controlled by a subset of nucleus accumbens core neurons in mice". Nature Communications 8, Article number: 734 (2017) doi:10.1038/s41467-017-00781-4
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Βιολογία στο Πανεπιστήμιο του Essex (2001) και έλαβε το μεταπτυχιακό στην Περιβαλλοντική Βιολογία το 2006 από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το 2013 εργάσθηκε ως βιολόγος στο φορέα διαχείρισης Αξιού-Αλιάκμονα και το 2014 συνεργάστηκε με το Δήμο Σίνδου για τη εκπόνηση τεχνικής μελέτης για τη ρύπανση. Από το 2015 εργάζεται ως αναπληρώτρια καθηγήτρια στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Εργασίες της έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή περιοδικά και συνέδρια.