Οι περισσότεροι άνθρωποι ακούνε θορύβους κατά την κίνηση του αυχένα ή και σε άλλες αρθρώσεις τους, οι οποίοι τις περισσότερες φορές είναι αθώοι ανώδυνοι κρότοι. Μερικές φορές, ωστόσο, οι ήχοι αυτοί μπορεί να συνοδεύονται από πόνο, οίδημα ή δυσχέρεια στην κίνηση, και τότε μπορεί να οφείλονται σε παθήσεις που απαιτούν πράγματι την προσοχή μας.

Όλες οι αρθρώσεις μπορεί να προκαλούν ακουστούς ήχους, είτε αυτόματα, είτε προκλητά, όπως τα δάκτυλα χεριού ή ποδιού, η σπονδυλική στήλη, τα ισχία, οι επιγονατίδες ή οι ποδοκνημικές. Υπάρχουν μάλιστα και παθήσεις που ονομάζονται κροτούσα ωμοπλάτη ή κροτούν ισχίο και οφείλονται η μία στην τριβή του υποπλάτιου ορογόνου θυλάκου και η άλλη σε σφιχτή πλατεία περιτονία που αναπηδά περί τον τροχαντήρα.

Οι συνήθεις λόγοι που μπορεί να προκαλείται αυτός ο ήχος τριβής στις αρθρώσεις και στη σπονδυλική στήλη είναι τρεις. Ο πιο αθώος είναι αυτός που ενοχοποιείται για το θόρυβο που ακούγεται κατά το κροτάλισμα των δακτύλων που μερικοί άνθρωποι το προκαλούν νιώθοντας την ψευδαίσθηση της ανακούφισης και συνήθως οφείλεται στον εξαερισμό των μικρών φυσαλίδων που δημιουργούνται στο υγρό αρθρώσεων και ελύτρων που περιβάλλουν τους τένοντες, ή κατά τη μετακίνηση των περιαρθρικών μαλακών μορίων, που μπορεί να ολισθαίνουν θορυβωδώς όπως ήδη έχουμε προαναφερθεί σε παλαιότερη δημοσίευση στο διαδικτυακό περιοδικό www.myoskeletiko.com.

Υπό την ίδια λογική, οι μικροφυσαλίδες οξυγόνου, αζώτου και διοξειδίου του άνθρακα μπορεί να συμπιέζονται κατά τις κινήσεις της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, ιδίως τις απότομες, που καθώς σπάζουν προκαλούν τους αγενείς αυτούς ήχους.

Θυμίζουμε πως η σπονδυλική στήλη αποτελείται από κινητικές μονάδες που σχηματίζονται από την αλληλουχία δύο σπονδύλων που αρθρώνονται μεταξύ τους με τους μεσοσπονδύλιους δίσκους μπροστά και τις μικρές ζυγοαποφυσιακές διαρθρώσεις ένθεν κι ένθεν προς τα πίσω, οι οποίες όπως κάθε άρθρωση περικλείονται από τον αρθρικό θύλακο, το εσωτερικό του οποίου, ο αρθρικός υμένας δηλαδή, παράγει το αρθρικό υγρό που ως λιπαντικό διευκολύνει την ομαλή τους κίνηση. Στο υγρό αυτό, όπως και σε κάθε άλλη άρθρωση, μπορεί να δημιουργούνται οι παραπάνω θύλακες αερίων που σχηματίζονται από τον τοπικό μεταβολισμό που όταν συμπιέζονται εκτονώνονται προκαλώντας τον χαρακτηριστικό εκρηκτικό ήχο.

Ωστόσο όλες οι διαρθρώσεις αλλά και η κινητική σπονδυλική μονάδα που προαναφέρθηκε, για να λειτουργήσουν ομαλά συνδέονται μεταξύ τους σθεναρά μέσω των αρθρικών θυλάκων και των συνδέσμων και κινούνται μέσω της δράσης των μυϊκών ομάδων με τους τένοντες οι οποίοι προσφύονται στα πέριξ αυτών οστά. Όταν λοιπόν ένας τένοντας γλιστράει εκτός της συνήθους διαδρομής του ή τα θυλακοσυνδεσμικά στοιχεία διαταθούν, όπως συχνά συμβαίνει στην ποδοκνημική ή την επιγονατίδα, κυρίως στις ακραίες θέσεις, ή κατά τις απότομες κινήσεις, τότε επίσης μπορεί να προκληθεί αυτός ο ήχος αναπήδησης ή πρόσκρουσης.

Επιπρόσθετα, όταν οι αρθρώσεις εκφυλίζονται, ο αρθρικός χόνδρος παύει να είναι λείος, η αρθρική επιφάνεια χάνει την ομαλότητά της και παραμορφώνεται διαταράσσοντας την αρμονική συνάφειά της και την ανεμπόδιστη κίνησή της και μπορεί να δημιουργείται ήχος τριβής. Αυτό δηλαδή που πιστεύουν πολλοί άνθρωποι και ανησυχούν, ότι δηλαδή «τρίβονται τα κόκαλά τους», συμβαίνει κατά κάποιο τρόπο, σπάνια όμως και κυρίως στις περιπτώσεις με προχωρημένες εκφυλιστικές αλλοιώσεις στα πλαίσια της σπονδυλαρθρίτιδας του αυχένα. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο κριγμός συνοδεύεται από πόνο, περιορισμένη κινητικότητα και ο ενοχλητικός ήχος συνήθως επαναλαμβάνεται με κάθε κίνηση. Αντίθετα ο αθώος κρότος που παρουσιάζεται κατά την εκτόνωση των αερίων ή την ολίσθηση των περιαρθρικών ιστών που προαναφέραμε, χρειάζεται κάποιο μεσοδιάστημα, συνήθως περισσότερο από 20 λεπτά, για να ξαναπροκληθεί.

Οι ασθενείς που πάσχουν από αυχεναλγία δεν πρέπει να προκαλούν την κίνηση του κριγμού, ιδίως τη βίαιη, στη δήθεν προσπάθειά τους να ανακουφιστούν, παρεκτός εάν αυτή προκύπτει κατά την ήπια κίνηση του αυχένα κατά τις ασκήσεις που έχουν διδαχθεί, γιατί μπορεί να προκαλούνται τραυματισμοί των μαλακών μορίων που επιφέρουν ρίκνωση ή αστάθεια που επιδεινώνει την αρθρίτιδα, να υποστούν κάταγμα  ή ακόμα χειρότερα να κακοποιήσουν τα ευαίσθητα νευραγγειακά στοιχεία της περιοχής με δυσάρεστες επιπτώσεις.

Παρ’ όλα αυτά, μερικοί χειροπράκτες χρησιμοποιούν την πρόκληση των θορύβων αυτών στα πλαίσια της παρέμβασής τους παρά και τον ελάχιστον κίνδυνο τραυματισμού των μαλακών μορίων ή πρόκλησης καταγμάτων, θεωρώντας πως διορθώνουν έτσι αποτελεσματικότερα τη θέση της σπονδυλικής στήλης και ανακουφίζουν τον πόνο σε σύγκριση με τα συνήθη προγράμματα αποκατάστασης, αφού η πιθανότητα βλάβης είναι ασήμαντη. Ωστόσο μερικές φορές μπορεί να προκληθούν σοβαρές ανεπιθύμητες παρενέργειες, όπως το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο λόγω τραυματισμού των σπονδυλικών αρτηριών ή του σχηματισμού ενδοαγγειακών θρόμβων.

Τα άτομα μάλιστα που έχουν συνήθεια να προκαλούν αυτά τα βίαια «σπασίματα» του αυχένα είναι πιο επιρρεπή να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο, εκτός των άλλων πιθανών επιπλοκών που αυξάνουν όσο αυξάνει η ηλικία, αφού οι νεότεροι έχουν πιο ισχυρούς μυς, συνδέσμους και οστά από τους ηλικιωμένους, αλλά και πιο εύκαμπτα αγγεία που ανθίστανται σε βλάβες μετά από μια γρήγορη δυναμική κίνηση.

Εννοείται ότι εάν μετά από μια τέτοια αδέξια ή προκλητή κίνηση προκύψει έντονος τοπικός πόνος, «πιάσιμο» ή ριζίτιδα, δηλαδή μούδιασμα στα άκρα ή απώλεια δύναμης, ιδίως όταν η επέκταση του πόνου στα άκρα δεν έχει ξανασυμβεί, είναι απαραίτητη η άμεση ορθοπαιδική εκτίμηση.

Η άποψή μας είναι ότι πρέπει να αποφεύγεται κάθε υπερβολική και βίαιη κίνηση ακόμα και από κάποιον που δηλώνει ειδικός και να δοθεί έμφαση στην πρόληψη κατά τις δραστηριότητες της καθημερινότητας σε θέσεις και στάσεις που μειώνουν την καταπόνηση του αυχένα, ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου, τη χρήση αναλγητικών και τοπικών επιθεμάτων, τη διατήρηση καλής κινητικότητας με καθημερινές ήπιες ασκήσεις και περπάτημα και την προσοχή κατά τις μετακινήσεις βάρους ακόμα και αυτής της τσάντας μας.

ΠΗΓΗSeymour Τ "What is neck cracking and why does it happen?" Last reviewed Tue 7 November 2017, Reviewed by William Morrison, Μedical News Today.
Γεννήθηκε το 1960 στο Αιγάλεω Αττικής. Αποφοίτησε από τη Σχολή Φυσικοθεραπείας το 1982 και την Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ το 1989. Έλαβε την ειδικότητα της Ορθοπαιδικής Χειρουργικής και Τραυματολογίας το 1996. Εργάστηκε ως Υπεύθυνος Εργαστηρίου Φυσικοθεραπείας 1982-1996. Ως Ορθοπαιδικός εργάστηκε από το 1997 έως το 2000 στο Ορθοπαιδικό Τμήμα της «Κλινικής Παλαιού Φαλήρου του Ιατρικού Αθηνών» και στη συνέχεια στο Νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν ως Επιμελητής Α΄, όπου και συνεχίζει ως αναπληρωτής διευθυντής από το 2012. Από το 1996 ως σήμερα διατηρεί επίσης Ορθοπαιδικό Ιατρείο στην Αγία Βαρβάρα. Είναι μέλος του ΕΕΣ, Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Αγίας Βαρβάρας από το 2003, πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου από 1-1-2013, και αιρετό μέλος του προεδρείου της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείου Ερρίκος Ντυνάν από το 2007 έως το 2015.