Στην εποχή μας, η νόσος Αλτσχάιμερ θεωρείται ως η πιο κοινή μορφή άνοιας και είναι μια χρόνια, νευροεκφυλιστική ασθένεια του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος. Στην ήπια μορφή της, χαρακτηρίζεται από σταδιακή απώλεια μνήμης και περιορισμό των υπόλοιπων νοητικών λειτουργιών του εγκεφάλου. Είναι νόσος της “τρίτης ηλικίας”, καθώς εμφανίζεται στα γηραιότερα άτομα (άνω των 65 χρόνων), ενώ σποραδικά συναντώνται περιστατικά σε μικρότερες ηλικίες.
Η νόσος Αλτσχάιμερ δεν είναι θεραπεύσιμη, ωστόσο ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον έχει αρχίσει να δίδεται στα ευεργετικά αποτελέσματα που θα μπορούσε να έχει η χρήση φυτών με φαρμακευτικές ιδιότητες, όπως είναι το “τσάι του βουνού”, κοινό όνομα φυτών του γένους Sideritis. Το γένος Sideritis ανήκει στην οικογένεια των Χειλανθών (Labiatae), η οποία περιλαμβάνει αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά που χρησιμοποιούνται στην ελληνική παραδοσιακή ιατρική από αρχαιοτάτων χρόνων, όπως η ρίγανη (Origanum spp.), το θυμάρι (Thymus spp.), το φασκόμηλο (Salvia spp.) κ.ά. Ειδικότερα, το γένος Sideritis στη χώρα μας περιλαμβάνει είδη τα οποία αυτοφύονται σχεδόν αποκλειστικά σε ορεινές περιοχές, σε υψόμετρο άνω των 1.000 μέτρων, ενώ αρκετά από αυτά εμφανίζουν περιορισμένη εξάπλωση ή είναι ενδημικά. Μερικά από αυτά είναι τα: S. scardica: τσάι του Ολύμπου, S. cladestina: τσάι του Μαλεβού (Ενδημικό) S. euboea: τσάι του Δέλφι (Ενδημικό), S. raeseri: τσάι του Βελουχιού ή τσάι του Παρνασσού κ.ά.
Έχοντας λοιπόν, την παραδοσιακή γνώση κατά νου, σε μια νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό της Νόσου Αλτσχάιμερ (Journal of Alzheimer’s Disease), ελέγχθηκε στο κατά πόσο τα φυτικά εκχυλίσματα δύο ειδών του γένους Sideritis, τα S. euboea και S. scardica θα μπορούσαν να επηρεάσουν ανώτερες πνευματικές λειτουργίες, όπως αυτές της μνήμης και της μάθησης.
Η έρευνα εφαρμόστηκε σε μοντέλα διαγονιδιακών ποντικιών με νόσο Αλτσχάιμερ και έδειξε πως η καθημερινή από του στόματος θεραπεία με Sideritis spp. ενισχύει τη μνήμη και τη μάθηση, τόσο σε μη διαγονιδιακά και διαγονιδιακά ποντίκια, όσο και σε ηλικιωμένα. Μάλιστα, η επίδραση αυτή, ήταν ακόμη πιο έντονη, όταν χρησιμοποιήθηκαν τα εκχυλίσματα και των δύο ειδών του γένους Sideritis, σε συνδυασμό. Έτσι, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η κατανάλωση εκχυλισμάτων του φυτού μπορεί να αποτελέσει έναν ισχυρό σύμμαχο για τη θεραπεία των συμπτωμάτων της γνωστικής εξασθένισης σε ηλικιωμένους, με τη νόσο Αλτσχάιμερ.
