Η εύρεση τρόπων για να σταματήσει η εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων είναι θεμελιώδης για την επιβίωση των ασθενών με καρκίνο του μαστού, καθ’ ότι οι περισσότεροι δεν κινδυνεύουν από τον πρωτοπαθή όγκο, αλλά από την εξάπλωση των αρχικών καρκινικών κυττάρων που κάνουν μεταστάσεις στους πνεύμονες, τον εγκέφαλο, τα οστά ή άλλα όργανα. Για να μπορέσουν να εξαπλωθούν, τα καρκινικά κύτταρα πρέπει πρώτα να εγκαταλείψουν τον αρχικό όγκο, να επιβιώσουν στο αίμα ως «κυκλοφορούντα καρκινικά κύτταρα» (circulating tumor cells, CTC) και στη συνέχεια, να αποικίσουν άλλα όργανα.
Στα πλαίσια αυτά, μια πρόσφατη έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature, υποστηρίζει πως ο περιορισμός του αμινοξέως της ασπαραγίνης θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά την ικανότητα των καρκινικών κυττάρων να ταξιδέψουν σε απομακρυσμένες περιοχές του σώματος. Η ασπαραγίνη αποτελεί δομικό συστατικό των πρωτεϊνών μας και χρησιμοποιείται φυσιολογικά από τα κύτταρά μας, όταν αυτά συνθέτουν πρωτεΐνες, ενώ συναντάται και σε πολλά τρόφιμα. Παραδείγματα τροφίμων που είναι πλούσια σε ασπαραγίνη είναι τα γαλακτοκομικά, το βόειο κρέας, τα πουλερικά, τα αυγά, τα ψάρια, τα σπαράγγια, οι πατάτες, τα όσπρια, οι σπόροι και οι ξηροί καρποί, η σόγια, τα δημητριακά ολικής αλέσεως κ.ά.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε ποντίκια με τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού (triple negative breast cancer, TNBC), ο οποίος χαρακτηρίζεται από απουσία οιστρογονικών υποδοχέων (estrogen receptors, ER), υποδοχέων προγεστερόνης (progesterone receptors, PR) και μειωμένη έκφραση της πρωτεΐνης HER2 (human epidermal growth factor receptor 2). Αν και προσβάλλει ένα πολύ μικρό ποσοστό ασθενών (5-10%), τα κύτταρα αυτού του τύπου έχουν κακή πρόγνωση, διότι αναπτύσσονται και εξαπλώνονται ταχύτερα από άλλα είδη καρκινικών κυττάρων και αντιστέκονται στις υπάρχουσες θεραπείες.
Διαπιστώθηκε ότι οι μεταστάσεις περιορίστηκαν σημαντικά, μέσω του περιορισμού της συνθετάσης της ασπαραγίνης (ενζύμου που τα κύτταρα χρησιμοποιούν για να παράγουν ασπαραγίνη), της χημειοθεραπείας με το φάρμακο L-ασπαραγινάση ή με τον διατροφικό περιορισμό της ασπαραγίνης. Αντιθέτως, όταν τα εργαστηριακά ποντίκια έλαβαν τρόφιμα πλούσια σε ασπαραγίνη, τα καρκινικά κύτταρα εξαπλώθηκαν ταχύτερα.
“Η μελέτη μας προσθέτει ένα αυξανόμενο σύνολο στοιχείων που υποδεικνύουν ότι η διατροφή μπορεί να επηρεάσει την πορεία της νόσου”, δήλωσε ο Simon Knott, PhD, αναπληρωτής διευθυντής Βιοπληροφορικής και Λειτουργικής Γονιδιωματικής (Center for Bioinformatics and Functional Genomics, BFG) του Ιατρικού Κέντρου Cedars-Sinai (Los Angeles, Η.Π.Α.) και ένας από τους επικεφαλής συγγραφείς της μελέτης. Επισήμανε ακόμη, πως αν επιβεβαιωθούν τα ευρήματα σε ανθρώπινα κύτταρα, ο περιορισμός των ασθενών που λαμβάνουν ασπαραγίνη θα μπορούσε να αποτελέσει πιθανή στρατηγική για τη βελτίωση των υφιστάμενων θεραπειών και την πρόληψη της εξάπλωσης του καρκίνου του μαστού.
