Αν και δεν έχει διευκρινιστεί η αιτία που προκαλεί τη νόσο του Πάρκινσον (Parkinson’s disease), τόσο γενετικοί, όσο και περιβαλλοντικοί παράγοντες φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο. Το κύριο χαρακτηριστικό είναι ο εκφυλισμός των ντοπαμινεργικών νευρώνων που οδηγεί στην έλλειψη της ντοπαμίνης, υπεύθυνης για τα κινητικά συμπτώματα της νόσου.
Προηγούμενη έρευνα έδειξε πως η έκθεση σε φυτοφάρμακα, όπως τα παρασιτοκτόνα paraquat και maneb, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο σε άτομα που έχουν γενετική προδιάθεση για τη νόσο του Πάρκινσον. Συνοπτικά, μπορεί να οδηγήσουν σε νευροεκφυλιστικές παθήσεις, διότι προκαλούν γενετικές αλλοιώσεις που παρεμποδίζουν την νευρογένεση, δηλαδή τη διαδικασία κατά την οποία ο εγκέφαλος δημιουργεί νέους νευρώνες, στον ιππόκαμπο, βασική περιοχή για τη μνήμη και την επεξεργασία των πληροφοριών.
Μια νέα έρευνα του Πανεπιστημίου Guelph στο Οντάριο του Καναδά, παρουσίασε μερικούς από τους τρόπους με τους οποίους τα φυτοφάρμακα προκαλούν μεταλλάξεις στο γενετικό υλικό (DNA), οδηγώντας σε νευροεκφυλισμό. Στην έρευνα, χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά ανθρώπινα βλαστοκύτταρα (human stem cells) και συγκεκριμένα από παρκινσονικούς ασθενείς που είχαν μεταλλάξεις σε ένα γονίδιο υπεύθυνο για τη σύνθεση μιας πρωτεΐνης, της α-συνουκλεΐνης (α-synuclein). Η πρωτεΐνη αυτή εμπλέκεται στην παθογένεση της νόσου του Πάρκινσον και οι ασθενείς, λόγω των μεταλλάξεων του γονιδίου της α-συνουκλεΐνης, είχαν τη γενετική προδιάθεση για την εμφάνιση της νόσου.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν την ικανότητα που έχουν τα βλαστοκύτταρα, να διαφοροποιούνται σε διαφορετικούς τύπους εξειδικευμένων κυττάρων, προκειμένου να δημιουργήσουν νευρικά κύτταρα (νευρώνες) που παράγουν ντοπαμίνη. Στη συνέχεια, εξέθεσαν τους νευρώνες στα φυτοφάρμακα paraquat και maneb. Διαπιστώθηκε ότι οι νευρώνες που είχαν εκτεθεί στις χημικές ουσίες, είχαν ελαττωματικά μιτοχόνδρια, τα οποία δε μπορούσαν να κινούνται ελεύθερα και να παράγουν την απαραίτητη ενέργεια που χρειάζονται τα κύτταρα για να επιβιώσουν. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Federation of American Societies for Experimental Biology.
Ο επικεφαλής συγγραφέας, Scott D. Ryan, καθηγητής Μοριακής και Κυτταρικής Βιολογίας του Πανεπιστημίου, επισήμανε πως οι συγκεντρώσεις των φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιήθηκαν για να επηρεάσουν τους νευρώνες ήταν χαμηλότερες ακόμη και από “το χαμηλότερο επίπεδο ανεπιθύμητων επιπτώσεων” (lowest observed adverse effect level) της Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος των Η.Π.Α (U.S. EPA) και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επανεξεταστούν οι κατευθυντήριες γραμμές, προκειμένου να προστατευθούν όσοι είναι πιο επιρρεπείς. Σύμφωνα με τον καθηγητή Ryan: “τα άτομα με γενετική προδιάθεση επηρεάζονται περισσότερο με τις εκθέσεις χαμηλού επιπέδου σε αγροχημικά προϊόντα και κατά συνέπεια είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν τη νόσο και αυτός είναι ένας από τους λόγους που, αν ζουν κοντά σε γεωργικές περιοχές, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο”.
