Οι περισσότεροι από εμάς δυσκολεύονται να βάλουν θεραπεία με κορτικοστεροειδή στους ασθενείς τους με ρευματικά νοσήματα φοβούμενοι αφενός τις ανεπιθύμητες ενέργειες, αφετέρου την αρνητική αντίδραση των ασθενών για πολλούς εκ των οποίων η κορτιζόνη αποτελεί το χειρότερο φάρμακο από την γένεση της φαρμακολογίας.

Είναι αλήθεια ότι η κορτιζόνη μπορεί και κάνει αρκετές ανεπιθύμητες ενέργειες. Oι συνηθέστερες είναι η οστεοπόρωση, η υπεργλυκαιμία μαζί με έξαρση του σακχαρώδη διαβήτη, κάποια καρδιαγγειακά προβλήματα και τέλος έξαρση των λοιμώξεων.

Επειδή εμείς οι ρευματολόγοι χορηγούμε συχνά κορτιζόνη, αν και δεν το παραδεχόμαστε μεγαλοφώνως, δημιουργήθηκε μια ομάδα ειδικών, στην Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ρευματολογίας, με σκοπό να μελετήσει την ασφάλεια των κορτικοειδών στις ρευματικές παθήσεις. Αφού στηρίχθηκαν στην δημοσιευμένη διεθνή βιβλιογραφία απ’ όλες τις γνωστές βάσεις δεδομένων, σε ανασκοπήσεις και συζητήσεις ειδικών επιστημόνων κατέληξαν στο παρακάτω συμπεράσμα που αφορά διάρκεια θεραπείας το λιγότερο για 3 έως 6 μήνες.

Τα 5 mg prednisone την ημέρα (ή η ανάλογη δόση από κάποιο άλλο κορτικοστεροειδές) είναι γενικά ασφαλής για ασθενείς με ρευματικές παθήσεις. Εάν δίδεται σε δόση πάνω από 10 mg, έχει μεγάλη πιθανότητα να δημιουργήσει κάποιες ανεπιθύμητες ενέργειες. Για ενδιάμεσες δόσεις από 5 έως 10 mg, θα πρέπει ο γιατρός να αξιολογεί την κατάσταση κάθε ασθενούς ξεχωριστά και να αποφασίζει. Οι απόψεις αυτές δημοσιεύθηκαν online την 1η Μαρτίου 2016 στο περιοδικό Annals of the Rheumatic Diseases.

Μετά από αυτά τα αποτελέσματα νομίζω ότι μπορούμε να πείσουμε τους ασθενείς μας πως εάν η πάθησή τους χρειάζεται κορτιζόνη για να θεραπευτεί, τότε δεν θα πρέπει να ακούνε τις απόψεις οποιουδήποτε, αλλά αυτές κάποιων ειδικών που ταλαιπωρήθηκαν αρκετούς μήνες για να συγκεντρώσουν όλα αυτά τα στοιχεία και τελικά δημοσίευσαν τα συμπεράσματά τους βάζοντας από κάτω την υπογραφή τους!

ΠΗΓΗCindy Strehl et al., Defining conditions where long-term glucocorticoid treatment has an acceptably low level of harm to facilitate implementation of existing recommendations: viewpoints from an EULAR task force, 1/3/2016, Annals of the Rheumatic Diseases Ann Rheum Dis doi:10.1136/annrheumdis-2015-208916
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1947. Έλαβε την ειδικότητα της Παθολογίας και το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο Αθηνών το 1977. Έλαβε την ειδικότητα της Ρευματολογίας ως επιμελητής στη Ρευματολογική Κλινική του νοσοκομείου Cochin των Παρισίων και το διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο Rene Descartes των Παρισίων (1979). Εργάστηκε στην Ρευματολογική Κλινική του Γενικού Κρατικού Νοσοκομείου Αθηνών ως επιμελητής (1980-1984) και στη φαρμακευτική εταιρεία Ciba-Geigy ως επιστημονικός διευθυντής (medical director) (1985-1994). Από το 1995 μέχρι σήμερα συνεργάζεται με την Ιδιωτική Γυναικολογική Κλινική ΛΗΤΩ, ως διευθυντής του τμήματος Μυοσκελετικών Παθήσεων και Οστεοπόρωσης, ενώ παράλληλα είναι και υπεύθυνος ρευματολόγος του Ταμείου Υγείας των Υπαλλήλων της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας. Την τελευταία 15ετία έχει συνεργαστεί με πολλές φαρμακευτικές εταιρείες ως επιστημονικός σύμβουλος. Έχει δημοσιεύσει περισσότερα από 150 άρθρα και περιλήψεις σε ελληνικά και ξένα περιοδικά καθώς και 10 μονογραφίες, ενώ έχει δώσει περισσότερες από 700 διαλέξεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για θέματα σχετικά με το μυοσκελετικό σύστημα. Είναι ιδρυτής και διευθυντής σύνταξης των ιστοτόπων www.myoskeletiko.com, www.osteonews.gr και www.xroniosponos.gr.