Παραδοσιακά, η χειμερινή περίοδος ταλαιπωρεί αρκετά το λαιμό μας ενώ τα φαινόμενα του ερεθισμού της περιοχής και του ανάλογου πόνου πληθαίνουν σημαντικά με την έξαρση των κρυολογημάτων. Ο ξηρός λαιμός (γνωστός και ως λοιμώδης (ή μη) φαρυγγίτιδα) μπορεί να προκαλείται από διάφορους παράγοντες, είτε σχετιζόμενους με λοίμωξη, είτε όχι (μηχανικοί, περιβαλλοντικοί και άλλοι).
Οι περισσότεροι από εμάς χρησιμοποιούν κάποιες “αυτοθεραπείες” για την καταπράυνση του πόνου, όπως τα παγωμένα ή τα ζεστά ροφήματα, το μέλι κ.λπ., οι οποίες μαθαίνονται από γενιά σε γενιά και αποτελούν κυρίως εμπειρικές προσεγγίσεις. Θα προσπαθήσουμε να δούμε εδώ ποιες από αυτές τις μεθόδους έχουν τελικά κάποια επιστημονική τεκμηρίωση και ποιος μπορεί να είναι ένας καλός τρόπος να περιορίσουμε τον τόσο ενοχλητικό πόνο του λαιμού.
Το κρύο σταματά τον πόνο
Σύμφωνα με τον καθηγητή Ron Eccles, διευθυντή του Κέντρου Κοινού Κρυολογήματος του Πανεπιστημίου του Cardiff, η κατανάλωση παγωτών γρανίτα μπορεί να βοηθήσει στον πονόλαιμο διότι μειώνουν τη θερμοκρασία των νευρικών απολήξεων των φλεγμαίνοντων ιστών του λαιμού, ελαττώνοντας τα νευρικά σήματα του πόνου. Επίσης, με τον τρόπο αυτό ενεργοποιείται ένας υποδοχέας (transient receptor potential melastin 8 – TRPM8), ο οποίος αμβλύνει τον πόνο, σύμφωνα με μία ανασκόπηση του ιδίου από το 2013.
Τα ζεστά ροφήματα παρουσιάζουν το καλύτερο αποτέλεσμα
Ο Eccles, επίσης, υποστηρίζει ότι τα ζεστά ροφήματα, εκτός από την ανώτερη γεύση τους, ενεργοποιούν περισσότερο την έκκριση σιέλου και το αντίκτυπο στις αισθήσεις μπορεί να ενισχύει το φαινόμενο placebo όσον αφορά στην ανακούφιση από τον πόνο, δεδομένο που προέκυψε από μία μελέτη με 30 ασθενείς με ξηρό λαιμό. Επίσης, προσθέτει ότι τα γλυκά και ζεστά ποτά μπορεί να αυξάνουν τα επίπεδα των αναλγητικών οπιοειδών στα σημεία του εγκεφάλου που σχετίζονται με τον πόνο.
Λεμόνι και μέλι: Η θεραπεία που μάθαμε από τους παλαιότερους
Σύμφωνα με μία κοινή πρακτική, ένα ζεστό ρόφημα με φρέσκο χυμό λεμονιού και μέλι μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην άμβλυνση των συμπτωμάτων. Το λεμόνι περιέχει βιταμίνη C, η οποία από τη δεκαετία του 1940 θεωρείται ότι κάνει καλό στο κοινό κρυολόγημα. Παρ’ όλο που παλιές μελέτες υποστηρίζουν ότι η πρόσληψη βιταμίνης C μειώνει τη διάρκεια του κοινού κρυολογήματος, η πρόσφατη επιστημονική αντίληψη θεωρεί ότι δεν έχει αποτέλεσμα στο γενικό πληθυσμό παρά μόνο σε αυτούς που ασκούνται έντονα για μικρά χρονικά διαστήματα ή εκτίθενται σε χαμηλές θεμοκρασίες. Επίσης, δεν έχει τεκμηριωθεί ότι η βιταμίνη C καταπραΰνει τον ξηρό λαιμό.
Από την άλλη πλευρά, το μέλι είναι γνωστό για τις αντιμικροβιακές του ιδιότητες. Σε μία μελέτη, το μέλι αποδείχθηκε ότι επηρεάζει την ταχύτητα αναπαραγωγής του ιού της γρίπης. Επίσης, οι αναλγητικές ιδιότητες του μελιού έχουν μελετηθεί κυρίως σε περιπτώσεις αμυγδαλεκτομών, στις οποίες φάνηκε η αποτελεσματικότητά του στη μείωση του πόνου ενώ άλλες μελέτες έδειξαν μικρή βελτίωση στο νυκτερινό βήχα και την ποιότητα ύπνου σε παιδιά άνω του ενός έτους.
Αλκοόλ: Η θεραπεία που μας αρέσει πολύ!
Είνια αλήθεια ότι όλοι θέλουμε μία μελέτη που να υποστηρίζει ότι το αλκοόλ βοηθά παντού, ώστε να έχουμε την απαιτούμενη επιστημονική τεκμηρίωση για να το “ρίχνουμε έξω” λίγο παραπάνω… Παρ’ όλο όμως που το αλκοόλ έχει αποδειχθεί ότι σκοτώνει τους παθογόνους ιούς που προκαλούν τη γρίπη και το κρυολόγημα, αυτό ισχύει μόνο για τα αλκοολούχα gel καθαρισμού χεριών. Ο μόνος λόγος που κάνει τον πόνο να φαίνεται ότι υποχωρεί είναι το μεθύσι διότι αμβλύνει το πώς κάποιος αντιλαμβάνεται τον πόνο (και αυτό φυσικά μας κάνει ως δικαιολογία!).
Επίσης, το αλκοόλ προκαλεί αφυδάτωση και αγγειοδιαστολή με αποτέλεσμα οι αφυδατωμένοι ιστοί του φάρυγγα να είναι πιο επιρρεπείς στις φθορές. Τέλος, για να υπάρχει κάποια αντισηπτική ιδιότητα του αλκόολ θα έπρεπε να παραμείνει στο φάρυγγα για πολλή ώρα (και όχι να πηγαίνει στο γαστρεντερικό σωλήνα) και η καθαρότητά του να αγγίζει τουλάχιστον το 70%, κάτι που θα μας δηλητηρίαζε πριν προλάβουμε να γίνουμε καλά!
Τζίντζερ και κανέλα: Τα πικάντικα εναλλακτικά φυτά
Και το τζίντζερ αλλά και η κανέλα χρησιμοποιούνται από πολλούς ως ροφήματα για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του πονόλαιμου. Το μεν τζίντζερ (με τη μορφή ελαίου) έχει παρουσιάσει καλά αποτελέσματα στη μείωση της χρόνιας φλεγμονής και του πόνου όταν δόθηκε για ένα μήνα, διαθέτοντας και αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Επίσης, η αλλικίνη, ένα δραστικό συστατικό του τζίντζερ, αναφέρθηκε ότι εκκρίνει κυτοκίνες ενάντια στον ιό H1N1 που προκαλεί τη γρίπη των χοίρων.
Η δε κανέλα, η οποία χρησιμοποιείται εμπειρικά για την αντιμετώπιση των αναπνευστικών λοιμώξεων, περιέχει κινναμαλδεΰδη η οποία φάνηκε ότι εμποδίζει την ανάπτυξη του ιού influenza A/PR/8 και στο εργαστήριο αλλά και in vivo.
Συμπέρασμα
Παρ’ όλο που το επιστημονικό υπόβαθρο των διάφορων “αυτοθεραπειών” που χρησιμοποιούμε στο σπίτι είναι σχετικά ισχνό, αυτό δεν πρέπει να μας εμποδίζει να απολαμβάνουμε ένα ζεστό ρόφημα όταν πονάει ο λαιμός μας. Το σίγουρο είναι ότι, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα, ένα “ιδανικό” ρόφημα για τον πονόλαιμο θα πρέπει να είναι ζεστό, να έχει μέλι και φυσικά δεν είναι κακό να περιλαμβάνει και λίγο οινόπνευμα ή κανέλα για να δώσει και το κάτι παραπάνω στην εμπειρία μας. Ένα τέτοιο ποτό, ελληνικής προέλευσης, είναι και το ρακόμελο.
Λοιπόν, γαργάρα με ρακόμελο!! Όταν σας τρώει ο λαιμός σας!
