Εδώ και αρκετά χρόνια, η επιστημονική κοινότητα γνωρίζει ότι κάποια μήκη κύματος του φωτός μπορεί να παρουσιάζουν θεραπευτικές ιδιότητες σε κάποιες δόσεις αλλά μόλις τώρα αρχίζουν να ανακαλύπτουν ακριβώς τους τρόπους με τους οποίους αυτό πραγματοποιείται.
Ένα μεγάλο μέρος από τις έρευνες στη “φωτοθεραπεία” πραγματοποιείται στο University of Wisconsin-Milwaukee (UWM) και κυρίως από τον πρύτανη του Κολλεγίου των Επιστημών Υγείας του UWM, Chukuka S. Enwemeka, παγκοσμίως γνωστού για την ενασχόλησή του με το συγκεκριμένο τομέα. Ο Enwemeka ερευνά τα αποτελέσματα του κυανού φωτός στο ορατό φάσμα και του υπερύθρου φωτός NIR (Near Infrared) στην επούλωση πληγών.
Ανάμεσα στις ανακαλύψεις του συγκαταλέγεται και το ότι κάποια μήκη κύματος του κυανού φωτός μπορούν να θεραπεύσουν επίμονες λοιμώξεις – ακόμα και λοιμώξεις από σταφυλόκοκκο ανθεκτικό στη μεθυκιλλίνη (MRSA)! Επίσης, φάνηκε ότι το φως NIR και το κυανό φώς “επισκευάζουν” τους ιστούς με εντελώς διαφορετικούς τρόπους αλλά και τα δύο δρουν στο ίδιο ένζυμο μέσα στο κύτταρο – το μιτοχόνδριο. Οι μελέτες αυτές έφεραν στο φως σημαντικές πληροφορίες για τη διαχείριση της σχέσης γήρανσης-ασθενειών.
Ο τρόπος με τον οποίο δρα το φως θεραπευτικά διεφάνει όταν η καθηγήτρια στο UWM Jeri-Anne Lyons χρησιμοποίησε φωτοθεραπεία με NIR σε ποντίκια με σκλήρυνση κατα πλάκας (multiple sclerosis – MS). Στα τρωκτικά η έκθεση σε φως NIR ανά δεύτερη εβδομάδα βελτίωσε τα πρώιμα συμπτώματα της MS. Σε παρόμοια επαναλαμβανόμενα πειράματα από την καθηγήτρια Janis Eells με ποντίκια που είχαν τυφλωθεί από δηλητηρίαση, συγκεκριμένες δόσεις έκθεσης σε φως NIR έδωσε πίσω στα τρωκτικά την όρασή τους. Σύμφωνα με τη Lyons, τα μόρια που επιδεινώνουν τη νόσο “αδυνατίζουν” όταν εκτίθενται στο συγκεκριμένο μήκος κύματος φωτός ενώ αυτά που βελτιώνουν τη νόσο ενδυναμώνονται.
Η Eells υποστηρίζει ότι το φως NIR δρα στα μιτοχόνδρια και συγκεκριμένα στην οξειδάση του κυτοχρώματος C, η οποία ενεργοποιεί τη διαδικασία ανανέωσης των κυττάρων με το να δεσμεύει το οξυγόνο και να ενεργοποιεί τον κυτταρικό μεταβολισμό. Επίσης τονίζει ότι μόνο συγκεκριμένα μήκη κύματος για συγκεκριμένο χρόνο και σε συγκεκριμένη ένταση μπορούν να έχουν ευεργετικά αποτελέσματα. Οι έρευνες δείχνουν ότι π.χ. μήκη κύματος στα 670 nm και 830 nm είναι ευεργετικά ενω΄στα 730 nm δεν είναι. Το γεγονός αυτό μαζί με τη τον καθορισμό της σωστής επαναληψιμότητας της έκθεσης στο φως καθιστούν δύσκολες τις έρευνες.
Το δυναμικό της φωτοθεραπείας είναι πολύ μεγάλο και ειδικά στον τομέα των εκφυλιστικών ασθενειών. Τα κατεστραμμένα μιτοχόνδρια αυξάνουν τις καταστρεπτικές “ελεύθερες ρίζες” που παίζουν σημαντικό ρόλο στη γήρανση και στον καρκίνο. Μία πηγή ελεύθερων ριζών είναι και η λοίμωξη που προκαλείται από την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι μετά από ένα τραυματισμό ή ασθένεια που ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό, η έκθεση σε φως NIR “επανεκκινεί” τα μιτοχόνδρια ώστε να λειτουργούν κανονικά.
Θετικά αποτελέσματα αναφέρθηκαν σε περιστατικά με μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια, διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια (όπου ανεστάλει η εξέλιξη των νόσων) και έλκη από κατάκλιση τα οποία θεραπεύτηκαν 2,5 φορές πιο γρήγορα με τη χρήση φωτοθεραπείας.
Και ενώ το φως NIR επουλώνει τις πληγές ενεργοποιώντας τον κυτταρικό μεταβολισμό, το κυανό φως δημιουργεί ένα τοξικό περιβάλλον για τα βακτήρια που ενδημούν στις πληγές και προκαλούν λοιμώξεις. Οι έρευνες του Enwemeka υποστηρίζουν ότι το κυανό φως δρα επίσης στην περιοχή του μιτοχονδρίου αλλά επιτρέπει στην οξειδάση του κυτοχρώματος να δεσμεύσει μονοξείδιο του αζώτου, μία ελεύθερη ρίζα που η ποσότητά της αυξάνεται κατά την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Με τον τρόπο αυτό δηλητηριάζονται τα βακτήρια. Παρ ‘όλο που η θεραπεία αυτή δεν έχει ακόμα αποδειχθεί, παρουσίασε αδιαμφισβήτητα αποτελέσματα στο εργαστήριο. Ο Enwemeka απέδειξε ότι μία μόνο δόση ακτινοβολίας σκότωσε το 92% από δύο ανθεκτικά στελέχη του MRSA και τώρα εργάζεται για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων προσπαθώντας να διεισδύσει όλο και πιο βαθιά για να εξαφανίσει και τις τελευταίες αποικίες που επιζούν από την ακτινοβολία.
Σύμφωνα με τον Enwemeka, ο ρόλος της φωτοθεραπείας θα ενισχυθεί όταν επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα και από μία μελέτη μεγάλης κλίμακας. Αυτό θα επιτρέψει και στον FDA να δώσει άδεια και για νέες ενδείξεις.
